Chuyện đời sống thời mắc dịch COVID-19 ~ Life in the time of COVID-19

BS TRẦN MAI-KHANH
 
Là một bác sĩ và là người hâm mộ văn chương thế giới, tôi đặc biệt rất thích cuốn Chuyện Tình Yêu Thời Thổ Tả. Với tình hình hiện tại của chúng ta, tôi đã có thể bắt đầu viết một cuốn tiểu thuyết Mỹ tuyệt hay của riêng mình, về Chuyện Đời Sống Thời Mắc Dịch COVID-19.

Câu chuyện bắt đầu từ chuyến phiêu lưu tìm kiếm một bộ xét nghiệm xa vời nhưng hoàn hảo, hoàn hảo theo lời của Tổng Thống Trump, hoàn hảo như cuộc gọi điện thoại của ông với nhà lãnh đạo Ukraine.

Sau khi tiếp tục và liên tục đặt câu hỏi và năn nỉ nhiều cơ quan y tế, chúng tôi đã nhận được 5, NĂM, bộ xét nghiệm quẹt cho một trung tâm y tế bận rộn với 15 bác sĩ gia đình chăm sóc sức khỏe tuyến đầu / primary care physician. Không những thế, ngay lập tức, chúng tôi còn nhận được sự hướng dẫn khắt khe về cách dùng bộ xét nghiệm: đừng gửi mẫu xét nghiệm đến trung tâm y tế công cộng, vì các bệnh viện sẽ có mọi ưu tiên, và các phòng xét nghiệm trong hạt Orange không có khả năng thử hơn 1,500 mẫu xét nghiệm. Có trường hợp nếu vẫn gửi mẫu vào, các phòng xét nghiệm có thể sẽ không có đủ nhân lực hoặc thuốc thử để làm xét nghiệm trong vòng thời gian quy định 72 giờ. Kết quả xét nghiệm ngoài thời gian quy định sẽ không có giá trị nên các mẫu gửi đến trễ sẽ không được thử.

Vì vậy, cho dù số lượng và phẩm chất của những bộ xét nghiệm đã nhận được có tính cách là to lớn và hoàn hảo (không tính đến những bộ xét nghiệm bị sai sót của cơ quan kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh CDC đã gửi đến lúc ban đầu), về cơ bản thì những bộ xét nghiệm này là vô dụng đối với chúng tôi. Chúng tôi sẽ thử những ai đây? Sẽ đặt ra thứ tự ưu tiên cho người thử như thế nào? Vì vậy, chúng tôi chỉ có thể tự xoay xở, như chúng tôi đã phải làm từ ngay từ khi bắt đầu cuộc khủng hoảng này. Những bệnh nhân có triệu chứng nặng sẽ phải nhập viện và rất có thể, họ sẽ được xét nghiệm. Những người có triệu chứng nhẹ sẽ phải tự chữa và phục hồi tại nhà với các loại thuốc không cần toa, và được yêu cầu phải tránh xa những người chung quanh.  
 
Khi chúng ta không thể xét nghiệm và ngăn chận dịch bệnh, chúng ta sẽ phải làm nó nhẹ bớt đi bằng cách tự cô lập và hạn chế giao tiếp với người chung quanh/cách ly xã hội/social distancing. Đó là cách duy nhất để làm chậm lại đại dịch này. Tiểu bang California vừa đưa ra lệnh mọi người hãy ở yên trong nhà ngày hôm qua, 18 tháng 3. Xin cảm ơn Thượng Đế. Tôi thực sự tin rằng người dân Mỹ sẽ chọn làm những gì đúng nhất, bất kể đảng phái chính trị, chủng tộc hay giới tính của chúng ta, tất cả chúng ta đều muốn bảo vệ người già và người dễ bị tổn thương nhất trong chúng ta.

Nhưng tại sao các nhà lãnh đạo từ cấp liên bang đến địa phương của chúng ta đã chờ quá lâu để đưa ra những chỉ thị rõ ràng? Bất cứ khoảng thời gian nào cũng là quá dài đối với những người đang phải chống đỡ ở tuyến đầu của trận chiến này.

Vào ngày 26 tháng 2, các Giám Sát Viên của Quận Cam đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng, nhưng không đưa ra bất kỳ chỉ thị hay kế hoạch rõ ràng nào để giải quyết cuộc khủng hoảng này. Vào ngày 17 tháng 3, Viên Chức Y Tế OC đã ban hành lệnh cấm các cuộc tụ họp công cộng và riêng tư bất kể số người, ngoại trừ các “hoạt động thiết yếu”. Thật không may, danh sách các hoạt động thiết yếu này rất chung chung, bao gồm hầu hết mọi thứ trừ nhà hàng, quán nhậu và rạp hát. Chỉ thị này cũng không đả động và giải quyết vấn đề xét nghiệm cũng như các tiêu chuẩn cho khi nào và làm sao để được khám chữa bệnh.

Vào ngày 4 tháng 3, Sở Y Tế Công Cộng California cũng đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng và hứa sẽ gửi thêm bộ xét nghiệm đến tất cả các khu vực trong tiểu bang. Lời hứa đó đã không đi đến đâu trong hầu hết các cộng đồng. Cuối cùng, phải mất thêm hai tuần nữa để Thống Đốc ban hành lệnh ở yên một chỗ với toàn tiểu bang.

Dân Biểu Rouda, đại diện cho địa hạt có 3 bệnh viện lớn, gửi ra một thông báo cho các cử tri trong vùng nhắc nhở họ rửa tay, ở nhà khi bị bệnh, và các lời khuyên rất chung chung khác.

Tôi cũng có xem qua phần chất vấn tài tình của nữ Dân Biểu Porter khi bà thúc đẩy các viên chức y tế về vấn đề miễn phí tiền xét nghiệm COVID-19 cho mọi người. Xúc động và cảm kích với sự tận tâm của bà, tôi đã cố gắng liên lạc với bà, qua điện thoại riêng, email riêng và email văn phòng như tôi vẫn thường làm trước đây, để góp ý rằng--được xét nghiệm miễn phí thì tốt đấy; nhưng nếu có thể giúp cho những người cần được làm xét nghiệm được xét nghiệm thì tốt hơn. Vì được xét nghiệm miễn phí để làm gì khi một người thường dân còn không được cho làm xét nghiệm. Tôi thậm chí còn dùng đến tư cách quen biết nhau để năn nỉ bà. Tôi viết: “Bà và tôi đã cùng ra ứng cử Quốc Hội vì muốn bảo vệ gia đình của chúng ta.  Bà đang làm thật tốt nhiệm vụ của mình ở Washington. Xin bà hãy giúp tôi làm tốt nhiệm vụ của tôi tại Quận Cam”.

Tôi vẫn chưa nhận được trả lời nào của bà. Cũng dễ hiểu bởi vì tôi chắc chắn rằng họ đang bận rộn đối phó với cuộc khủng hoảng này. Nhưng tôi có thể bảo đảm với mọi người rằng những người đại diện dân cử của chúng ta không bận rộn và kiệt sức bằng những chuyên viên chăm sóc sức khỏe, y tá, bác sĩ và dược sĩ, những người đang ở tuyến đầu của cuộc chiến này.

Và chúng tôi đang đánh trận chiến này trong khi không có được các trang bị phù hợp cần thiết để bảo vệ bản thân, bệnh nhân và gia đình của chúng tôi. Tôi chỉ có một mặt nạ y tế n95 mà tôi phải dùng đi dùng lại sau mỗi lần làm sạch và khử trùng. Tôi không có kính bảo vệ mắt hoặc áo bảo vệ y tế trừ chiếc áo khoác trắng. Và tôi kiệt sức vì phải chăm sóc nhiều bệnh nhân vừa mắc bệnh vừa hoảng sợ, ngay trong phòng khám và qua điện thoại.
 
Thật là không may vì tôi đã không được lo lắng một mình. Em dâu tôi, một bác sĩ nhãn khoa ở Chicago, thậm chí còn không có được một mặt nạ y tế n95 nào. Con trai của bạn tôi, một bác sĩ nội khoa ở New York, chỉ được một mặt nạ y tế mỗi ngày, nhưng không có được bộ xét nghiệm cho chính mình hoặc cho bệnh nhân của mình.

Tôi có thể là một bà mẹ siêu đẳng, có thể là một nữ siêu chiến binh, nhưng tôi KHÔNG THỂ và SẼ KHÔNG LÀ một người truyền bệnh siêu nhanh, siêu nguy hiểm. Là một bác sĩ, tôi hiểu biết và chấp nhận những rủi ro nghề nghiệp của mình. Nhưng còn người mẹ già lớn tuổi và người chồng có vấn đề sức khỏe của tôi thì sao? Tim của tôi run rẩy và lỡ nhịp theo từng tiếng ho vang trong nhà. Tôi thức cả đêm để canh nghe tiếng ho từ phòng mẹ tôi.
 
Rồi sau đó, tôi đến văn phòng và phải có những quyết định đúng nhất, đó là cho những nhân viên lớn tuổi và những người có rủi ro cao nghỉ việc về nhà. Khi về nhà, tôi thay quần áo trong nhà để xe, bây giờ đã trở thành một phòng ngủ tạm thời khi cần. Tôi khóc nức nở khi đọc tin về người bác sĩ Phòng Cấp Cứu sống trong nhà để xe để giữ an toàn cho gia đình của mình. Tôi cảm thấy rất có lỗi vì chưa có được cái ý chí và can đảm để làm như vậy. Tôi không thể tưởng tượng ra việc mình không được chăm lo cho con gái và mẹ già, và cũng không nhẫn tâm để chồng mình phải gánh vác mọi việc.

Trong vòng thân hữu nhỏ bé của tôi, chúng tôi đã khóc tiễn đưa 5 người thân gồm cha mẹ hoặc ông bà lớn tuổi đã ra đi trong tháng này. Trong số người quá cố có một người, bà vừa là một huyền thoại âm nhạc Việt Nam vừa là một người nữ gia trưởng của một gia đình có nhiều phụ nữ phi thường. Gia đình của bà đã không thể làm một đám tang theo đúng nghi thức hoặc một lễ tưởng niệm cuộc đời thành tựu của bà. Ba trong số 5 người đã mất có con cháu là chuyên viên chăm sóc sức khỏe. Các bạn có thể tưởng tượng ra cơn ác mộng này trong một cộng đồng nhỏ, gần gũi và nặng tình gia đình như của chúng ta.

Vì vậy, xin đừng chấp tôi nếu tôi trở nên cáu kỉnh khi Tổng Thống Trump trả lời rằng “chính phủ không phải là nhân viên gửi hàng” khi người ta hỏi ông về việc bảo đảm sẽ có đủ các trang thiết bị bảo vệ cá nhân sẵn sàng cho các chuyên viên chăm sóc sức khỏe.
 
Vì vậy, xin đừng chấp tôi nếu tôi nổi giận khi thấy các dân biểu Quốc Hội lên TV khuyến khích mọi người hãy đi ăn nhà hàng hoặc đi máy bay vì bây giờ những nơi này đang rất vắng.  Đây không chỉ là một phát biểu ngu xuẩn. Mà nó còn là phạm tội vô trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Và xin đừng chấp tôi nếu tôi chửi thầm khi nữ thông tín viên đài FOX News nói rằng “bàn tay người Hoa vấy đầy máu”. Đây không phải là con vi khuản được sản xuất ở Trung Cộng. Đây không phải là con vi khuẩn từ nước ngoài. Chính quyền Tổng Thống Trump, những người đảng Cộng Hòa, và các nhà khoa học hiểu biết hơn nhưng chọn thái độ giữ im lặng, sẽ phải đối diện với lương tâm của chính mình, từ bây giờ và cho lịch sử mai sau.

Và chớ có giúp đỡ các ngành hàng không, du lịch hoặc các đại công ty lớn trước khi giúp đỡ những người thường dân Mỹ bình thường. Hãy giúp cho mỗi người đang đi làm 4 tuần lương cho thời gian họ đã phải nghỉ việc ở nhà. Hãy làm điều đó thông qua phòng quản lý lương bổng của họ ngay bây giờ. Đồng thời, hãy gửi một khoản trợ cấp chăm sóc trẻ em cho tất cả các cha mẹ phải nghỉ việc ở nhà trong các khi trường học của con cái họ bị đóng cửa.  
 
Nếu họ chỉ lo giúp đỡ cho các công ty lớn trước khi lo cho các doanh nghiệp nhỏ và những người thường dân đáng được trân trọng nhưng thấp cổ bé miệng, chúng ta sẽ bỏ phiếu bầu họ ra khỏi chức vụ, không để cho họ nắm quyền lực nữa, trước khi họ hại chết mọi người.

Sau 25 năm làm bác sĩ, tôi chưa bao giờ tự hào hơn về nghề nghiệp chăm sóc sức khỏe và về các đồng nghiệp trong ngành y tế của mình, và tức giận hơn với các nhà lãnh đạo chính trị của chúng ta.

Đây là câu chuyện cuộc sống của tôi trong thời mắc dịch COVID-19.

Ngày 20 tháng 3 năm 2020

Bác sĩ Mai-Khanh Trần là một bác sĩ nhi khoa thực hành tại Quận Cam trong 25 năm. Bà đã tổ chức hơn 100 chuyến công tác y tế lưu động ở nước ngoài để chăm sóc cho những người thiếu thốn nhất.
 
(Việt Tide chuyển ngữ)

MAI-KHANH TRAN, MD

As a doctor and a lover of world literature, I have a special fondness for Love in the Time of Cholera.  Given our current situation, I should start writing my great American novel, Life in the Time of COVID-19.

 

That story begins with my search for the elusive, perfect test, according to the words of President Trump, as perfect as his phone call to the Ukrainian leader.
 
After continued and constant questioning and pleading with multiple health agencies, we were given 5, FIVE, swab kits for a busy group of 15 primary care providers. Even then, we were immediately reminded of strict guidelines: do not send to public health center for testing, hospitals have priorities, and the labs are over their capacity of 1,500 tests for the County. If the samples are sent, the labs may not have enough manpower or reagents to run the test in the allotted time of 72 hours. The tests then would be invalid and not ran at all.
 
So the tests, grand in number and perfect (never mind the faulty tests that CDC initially sent out) in nature, are essentially useless to us. Who would we use it on? How do we prioritize? So we just have to manage, as we have been forced to do from the beginning of this crisis. The patients who have severe symptoms would have to be hospitalized and most likely, they would get tested. Those who have mild symptoms would have to recover at home with over-the-counter medications and order to stay away from others. When we cannot test and contain, we have to mitigate with isolation and social distancing. That is the only way to slow down this pandemic. Thank God for the California state-wide order to stay in place announced yesterday, March 18.  I truly believe that the American people will do what is right, that regardless of our political leaning, our race, or our gender, we all want to protect our elders and the most vulnerable of us.
 
But what has taken so long for clear directives from our leaders, from local to national? Any time is too long for people on the frontline of this battle.
 
On February 26, the Supervisors of Orange County declared a public health emergency, but did not issue any clear directive or plan to address this crisis. On March 17, the OC Health Officer did issue an order to prohibit public and private gatherings of any number of people, except for “essential activities.” 
 
Unfortunately, the list for essential activities are so broad, they include almost everything except restaurants, bars, and theaters. The order also fails to address the testing issue and the criteria for how and when to seek healthcare.
 
On March 4, the California Dept of Public Health also declared a public health emergency and promised to send more test kits to all regions in the state. That never materialized for most of the communities. It took two weeks for the Governor to finally issue the state-wide order to stay in place.
 
Congressman Rouda, with 3 large hospitals in his district, issued a one page reminder to his constituents to wash hands, stay home when sick, and other very generic recommendations. 
 
I saw Congresswoman Porter’s brilliant grilling of health officials on coverage for COVID-19 testing.  Impressed and emboldened by her dedication, I tried to reach out to her through ways that I normally did—personal phone, personal email, and office email—to say that coverage is good but access is better.  What is the point of covering the cost when an ordinary citizen cannot get the test anyway? I even appealed to her on a personal level. I wrote “you and I ran for Congress to protect our families. You are doing a great job in Washington. Please help me do mine in Orange County.”
 
I haven’t gotten a single response back. It is understandable because I am sure they are busy dealing with this crisis. But I guarantee you; our representatives are not as busy and as exhausted as the healthcare providers, the nurses and doctors and pharmacists, who are on the frontline of this war.
 
And we are fighting this battle without the proper equipments necessary to protect ourselves, our patients, and our families. I only have one n95 mask that I would re-use after cleaning with disinfectant.  I do not have eye protection or gown except for my white-coat. And I am exhausted from caring for many sick and terrified patients, both in person and on the phone. Unfortunately, I am not alone. My sister-in-law, an ophthalmologist in Chicago, does not even have a single n95 mask. My friend’s son, an internist in New York, has only one mask a day and no tests for himself or his patients.
 
I can be a Super Mom, I can be a Wonder Woman, but I CANNOT and WILL NOT be a Super-Spreader. As a doctor, I know my risk and accept it. But what about my elderly mom and my husband who has an existing medical condition? Every cough in my house and my heart flutters. I stay up all night listening to the coughing noises from my mom’s room. Then I go to the office and I have to do what is right, which is to send the older employees and those with high risks home. When I get home, I change in the garage which I have set up as a temporary bedroom. I sobbed with my whole being when I read about the ER doctor living in the garage to keep his family safe. I feel so guilty because I don’t have the will and courage to do that yet. I can’t imagine not checking in on my daughter and my mom and I don’t have the heart to put that responsibility solely on my husband.
 
In my small circle, we have already seen 5 deaths of elderly parents/grandparents this month. One of them is a Vietnamese musical legend and the matriarch to a family of incredible women. Her family can’t even have a proper funeral or a dignified celebration of her life. Three out of 5 deaths have children/grandchildren as healthcare providers. Imagine this nightmare in our closed-knit, family-oriented community.
 
So forgive me if I get livid when President Trump said, when asked about making sure personal protective equipment are available to healthcare providers, that “the government is not a shipping clerk.”
 
So forgive me if I get angry when I see Congressmen on TV encouraging people to go out to restaurants or fly because now these places are empty. It is not just stupid. It is downright criminal.
 
And forgive me if I scream, silently of course, profanity when FOX News anchorwoman said that “the Chinese have blood on their hands.” This is not a Chinese virus. This is not a foreign virus. President Trump and his administration, and the Republicans and scientists who know better but stood silently behind, have this on their conscience, now and for the history book.
 
And don’t they dare bail out the airline industries, tourism industries, or big corporations before they bail out the American workers. Send every employee 4 weeks’ salary for the time they have to stay home from work. Do it through their payroll managers and do it now. Also send a child-care stipend for all the working parents who have to stay home while their children’s schools are closed. If they bail out the big companies before the small businesses and the even-smaller but valuable workers, we are going to vote them out of power, before they kill all of us.
 
After 25 years as a doctor, I have never been more proud of my profession and my healthcare colleagues and angrier with our political leaders.
 
This is my life in the time of COVID-19.
 
March 20, 2020
 
Dr Mai-Khanh Tran is a practicing pediatrician in Orange County for 25 years. She has led more than 100 medical missions abroad to provide care for the most underserved.