| LTS: Kể từ ngày 26 tháng 3, nam danh ca Christophe đã phải được điều trị tại Pháp vì nhiễm vi khuẩn corona, đến đêm 16 tháng 4 đã lìa trần sau nhiều ngày hôn mê trong một bệnh viện ở Brest, hưởng thọ 74 tuổi. Tin này do bạn thân của ông là Pierre Lescure loan báo trên Twitter. Christophe nổi danh từ giữa thập niên 1960 với bài "Aline", đã trình diễn khắp thế giới, và đặc biệt chiếm một chỗ đứng trong lòng người Việt Nam yêu nhạc Pháp. Christophe là nghệ danh của Daniel Bevilacqua, sinh ngày 13 tháng 10 năm 1945 tại Paris, cha người Ý. Năm 1971 ông lập gia đình và có một con gái. Sau đây là một bài viết của Chu Văn Lễ đã in trong báo giấy năm 2016, nay đăng lại để tưởng nhớ nam danh ca vừa ra đi. |  |
Christophe và vụ kiện bản quyền nhạc phẩm “Aline”
~ CHU VĂN LỄ ~
Aline là ca khúc hết sức quen thuộc với người Việt yêu nhạc. Nó đã được nhạc sĩ Phạm Duy Việt hóa thành “Gọi Tên Người Yêu” và được nhiều ca sĩ tên tuổi trình bày. “Aline” cũng đã góp mặt trong các sinh hoạt xã hội của người Việt, từ phòng trà đến sân khấu đại nhạc hội; từ những buổi họp mặt gia đình đến những kỳ lửa trại. Ca khúc này gắn liền với tác giả của nó: danh ca Christophe của Pháp quốc. Ít ai biết được rằng Christophe cũng đã phải trải qua nhiều năm tháng vất vả để giành công lý cho ca khúc Aline của mình.
Aline ra đời vào năm 1965. Bài hát nhanh chóng làm giới trẻ yêu nhạc Châu Âu điên cuồng vì yêu thích và có số bán vượt một triệu copies. Cứ thế, “Aline” tiếp tục xâm chiếm vào thị trường của những người yêu nhạc tại các lục địa khác. Bất chợt, Christophe nhận được thông báo của tòa án về vụ kiện có liên quan đến ca khúc Aline. Có người làm đơn khiếu nại trước tòa rằng Aline đã được sáng tác dựa vào một ca khúc khác ra đời năm 1963 mang tên “La Romance”. Người đứng đơn kiện là ca nhạc sĩ kiêm tài tử điện ảnh Pháp Jacky Mouliere. Ông cũng chính là tác giả của ca khúc “La Romance” - ca khúc được coi là bản mẫu của “Aline”.
Công chúng nghe ngóng và tò mò về phán quyết của tòa. Không ít người đã tìm mua dĩa nhạc có bài La Romance về nghe để so sánh. Đại diện của Jacky Mouliere cũng làm những buổi họp báo lớn để tuyên bố về tính cánh “sao chép” của ca khúc “Aline” từ ca khúc “La Romance”. Người ta thảo luận, bàn tán rồi tự làm quyết định cho riêng mình về vụ kiện. Cuối cùng Tòa cũng có quyết định. Tòa công nhận có sự giống nhau giữa hai ca khúc La Romance ra đời năm 1963 và Aline, ra đời năm 1965. Phán quyết của tòa về vụ kiện này là “Aline” đã copy từ “La Romance”. Với tư cách của bên thắng kiện, Jacky Mouliere đã chủ động tìm một phương án giải quyết với Christophe. Nhưng Christophe không bỏ cuộc. Ông kháng cáo lên tòa tối cao và đạt được kết quả mong muốn vào năm 1970, khi Tòa Tối Cao ra phán quyết mới, công nhận tư cách bản quyền của Christophe đối với ca khúc Aline. “La Romance” và “Aline” tuy có giống nhau nhưng không đủ để đi đến kết luận là copy của nhau. Chritsophe với con đường thẳng tiến trong sự nghiệp ca hát của mình và thập niên 70 là thời kỳ vàng son của ông với nhiều ca khúc nằm trong bản top như Main Dans La Main, Mal, La Vie C’est Histoire D’amour, Mere, Tu es La Seul… Năm 1980, “Aline” được tái bản và lại nhanh chóng có số bán kỷ lục trên 3 triệu copies.
Jacky Mouliere cùng thế hệ với Christophe . Ông đã bắt đầu xuất hiện trên phim ảnh Pháp từ thập niên 50. Bước qua thập niên 60, ông đi vào lãnh vực ca nhạc với một số sáng tác của mình cũng như viết lời Pháp cho nhiều ca khúc nổi tiếng của Anh-Mỹ. Sở trường của ông là Rock’n’ Roll-Nhạc Kích Động và cũng đạt được chút ít tên tuổi với 17 dĩa đơn và một dĩa 33 vòng. Có thế coi sự nghiệp ca nhạc của ông nằm gọn trong thập niên 60. Sau đó, ông định cư ở Canada và không còn làm công việc có liên quan đến nghệ thuật nữa. “La Romance” nằm trong một dĩa 45 vòng gồm 4 ca khúc ra đời năm 1963. Không có ca khúc nào trong dĩa này gây chú ý trong giới yêu nhạc Yeye-Rock’n’ Roll thời bấy giờ. Tuy nhiên nó cũng giúp để Jacky Mouliere tiếp tục trình làng nhiều dĩa đơn kế tiếp. Suốt thời gian xảy ra vụ kiện vói Christophe về “Aline” và sau đó, “La Romance” vẫn dường như không có thêm fan hâm mộ mới.
Cho đến ngày nay, việc tranh cãi “ai đúng, ai sai” vẫn còn diễn ra giữa fan hâm mộ của hai ca khúc “La Romance” và “Aline”. Jacky Mouliere đã thôi không còn ca hát nữa. Aline đã được tái bản nhiều lần và còn được ghi âm với phần phối khác nhau, khi thì Acoustic, lúc lại Electronic-điện tử. Bản ghi âm nào cũng được công chúng yêu nhạc đón nhận nồng nhiệt. “Aline” của Christophe còn được vinh dự chọn trong danh sách 100 ca khúc tiêu biểu của nền ca nhạc Pháp. Đôi với người yêu nhạc Việt Nam, “Aline” mãi mãi là ca khúc thuộc về danh ca Christophe.
Vancouver ngày 25 tháng 3 năm 2016
~ CHU VĂN LỄ ~
Aline là ca khúc hết sức quen thuộc với người Việt yêu nhạc. Nó đã được nhạc sĩ Phạm Duy Việt hóa thành “Gọi Tên Người Yêu” và được nhiều ca sĩ tên tuổi trình bày. “Aline” cũng đã góp mặt trong các sinh hoạt xã hội của người Việt, từ phòng trà đến sân khấu đại nhạc hội; từ những buổi họp mặt gia đình đến những kỳ lửa trại. Ca khúc này gắn liền với tác giả của nó: danh ca Christophe của Pháp quốc. Ít ai biết được rằng Christophe cũng đã phải trải qua nhiều năm tháng vất vả để giành công lý cho ca khúc Aline của mình.
Aline ra đời vào năm 1965. Bài hát nhanh chóng làm giới trẻ yêu nhạc Châu Âu điên cuồng vì yêu thích và có số bán vượt một triệu copies. Cứ thế, “Aline” tiếp tục xâm chiếm vào thị trường của những người yêu nhạc tại các lục địa khác. Bất chợt, Christophe nhận được thông báo của tòa án về vụ kiện có liên quan đến ca khúc Aline. Có người làm đơn khiếu nại trước tòa rằng Aline đã được sáng tác dựa vào một ca khúc khác ra đời năm 1963 mang tên “La Romance”. Người đứng đơn kiện là ca nhạc sĩ kiêm tài tử điện ảnh Pháp Jacky Mouliere. Ông cũng chính là tác giả của ca khúc “La Romance” - ca khúc được coi là bản mẫu của “Aline”.
Công chúng nghe ngóng và tò mò về phán quyết của tòa. Không ít người đã tìm mua dĩa nhạc có bài La Romance về nghe để so sánh. Đại diện của Jacky Mouliere cũng làm những buổi họp báo lớn để tuyên bố về tính cánh “sao chép” của ca khúc “Aline” từ ca khúc “La Romance”. Người ta thảo luận, bàn tán rồi tự làm quyết định cho riêng mình về vụ kiện. Cuối cùng Tòa cũng có quyết định. Tòa công nhận có sự giống nhau giữa hai ca khúc La Romance ra đời năm 1963 và Aline, ra đời năm 1965. Phán quyết của tòa về vụ kiện này là “Aline” đã copy từ “La Romance”. Với tư cách của bên thắng kiện, Jacky Mouliere đã chủ động tìm một phương án giải quyết với Christophe. Nhưng Christophe không bỏ cuộc. Ông kháng cáo lên tòa tối cao và đạt được kết quả mong muốn vào năm 1970, khi Tòa Tối Cao ra phán quyết mới, công nhận tư cách bản quyền của Christophe đối với ca khúc Aline. “La Romance” và “Aline” tuy có giống nhau nhưng không đủ để đi đến kết luận là copy của nhau. Chritsophe với con đường thẳng tiến trong sự nghiệp ca hát của mình và thập niên 70 là thời kỳ vàng son của ông với nhiều ca khúc nằm trong bản top như Main Dans La Main, Mal, La Vie C’est Histoire D’amour, Mere, Tu es La Seul… Năm 1980, “Aline” được tái bản và lại nhanh chóng có số bán kỷ lục trên 3 triệu copies.
Jacky Mouliere cùng thế hệ với Christophe . Ông đã bắt đầu xuất hiện trên phim ảnh Pháp từ thập niên 50. Bước qua thập niên 60, ông đi vào lãnh vực ca nhạc với một số sáng tác của mình cũng như viết lời Pháp cho nhiều ca khúc nổi tiếng của Anh-Mỹ. Sở trường của ông là Rock’n’ Roll-Nhạc Kích Động và cũng đạt được chút ít tên tuổi với 17 dĩa đơn và một dĩa 33 vòng. Có thế coi sự nghiệp ca nhạc của ông nằm gọn trong thập niên 60. Sau đó, ông định cư ở Canada và không còn làm công việc có liên quan đến nghệ thuật nữa. “La Romance” nằm trong một dĩa 45 vòng gồm 4 ca khúc ra đời năm 1963. Không có ca khúc nào trong dĩa này gây chú ý trong giới yêu nhạc Yeye-Rock’n’ Roll thời bấy giờ. Tuy nhiên nó cũng giúp để Jacky Mouliere tiếp tục trình làng nhiều dĩa đơn kế tiếp. Suốt thời gian xảy ra vụ kiện vói Christophe về “Aline” và sau đó, “La Romance” vẫn dường như không có thêm fan hâm mộ mới.
Cho đến ngày nay, việc tranh cãi “ai đúng, ai sai” vẫn còn diễn ra giữa fan hâm mộ của hai ca khúc “La Romance” và “Aline”. Jacky Mouliere đã thôi không còn ca hát nữa. Aline đã được tái bản nhiều lần và còn được ghi âm với phần phối khác nhau, khi thì Acoustic, lúc lại Electronic-điện tử. Bản ghi âm nào cũng được công chúng yêu nhạc đón nhận nồng nhiệt. “Aline” của Christophe còn được vinh dự chọn trong danh sách 100 ca khúc tiêu biểu của nền ca nhạc Pháp. Đôi với người yêu nhạc Việt Nam, “Aline” mãi mãi là ca khúc thuộc về danh ca Christophe.
Vancouver ngày 25 tháng 3 năm 2016
RSS Feed