Có lẽ, trong thơ văn và trong đời sống, với Bùi Giáng, chữ “ngộ” với nhiều nghĩa, từ bác học đến đời thường,đều có vẻ thích hợp, theo ý riêng của tôi. Ngộ dại? Có thể. Ngộ nhận? Giả ngộ? Ngộ độc? Ngộ không?… Mỗi thứ một nghĩa nhưng đều gợi ý đến một thi sĩ ngộ chữ? (Hình như ông Thanh Tâm Tuyền cũng tinh nghịch muốn bắt chước trò chơi chữ nghĩa?)
Ở một vị trí của người đọc, tôi khó lòng định hướng được suy nghĩ của mình. Có lúc tôi thấy sao ông có nhiều bài thơ mà tôi không thích nó ngang ngang kỳ kỳ không giống ai. Nhưng có lúc, ở trong một giây phút nào đó, tôi lại thấy những câu cú tuyệt vời trong thơ ông. Đọc từ Mưa Nguồn, thi tập đầu tay, đến những tập thơ sau, Lá Hoa Cồn, Sa Mạc Trường Ca,… suốt nửa thế kỷ sau đến những Thơ Bùi Giáng, Chớp Biển,… tôi thấy được một trường thi bát ngát, mà sự thay đổi của ý từ, chuyển biến của cấu trúc ngôn ngữ, cũng chỉ là những vấn đề nhỏ. Mà, cái chính yếu vẫn là cái đang đi tìm và chưa tới đích. Nếu ông có phê phán chê bai, một tác giả, nếu ông có giận dữ nổi khùng vì một vài hiện tượng, thì cũng chỉ là sự bối rối của một người muốn nói nhưng chưa phát biểu hết, chưa biểu hiện đủ. Thơ có lúc như nhóm quẳng nguyên sinh nóng hổi nhưng có lúc lại lưu lạc vào một nơi chốn hoang vu riêng biệt tít mù và cái hiểu và không hiểu cứ rập rình vấn đáp. Có nét của tâm kinh Phật giáo nhưng cũng có triết học của Cổ Hy La, có triết hiện sinh nhưng cũng có tư tưởng Lão Trang trộn lẫn, cũng có tôi điên lẫn lộn cùng tôi tỉnh, cũng có lúc phẫn nộ nhưng có lúc hiền từ. Và tình yêu, tình ái với ông chỉ có trong tâm tưởng và mãi mãi vẫn là niềm tôn kính cái đẹp dù qua bất cứ hình ảnh của mỹ nhân nào. Kim Cương Nương Tử hay Mẫu Thân Phùng Khánh cũng chỉ là biểu tượng tuy có thực ngoài đời nhưng lại mơ màng trong chữ nghĩa. Cũng vì sự trân trọng, mà những cử chỉ phát tiết điên cuồng, những lời tỏ tình của một tâm tư mê đắm nhưng không cuồng si, nên những giai thoại có thực của ông không phải là những chuyện tào lao khùng điên ở chợ… Có nhiều lúc, tôi muốn làm một thi sĩ bát ngát mênh mông gửi cho một người làm thơ mênh mông bát ngát như ông, nhưng bất lực. Thì bây giờ, có cuồng thi bát ngát mênh mông Cung Trầm Tưởng gửi đến cõi thơ điên mênh mông bát ngát Bùi Giáng.
Thơ như từng dòng chữ vọng lại từ hư vô lửa bùng thiêu đốt “si ca ta cũng cùng dòng/ vần thơ điên ném làm chùng không gian/ ngủ lề phố mở quan san/ chập chờn phố quân sương ngàn chiêm bao/ tỉnh điên điên tỉnh như nhau/ cái điên ngan ngát một màu thơ lam”. Có phải Bùi Giáng với thơ nguồn già lam trong một phút điên mê với những câu xuất thần như “ở trong từng giọt máu hồng/ hồn hoa phong nhã vun trồng phục sinh” thì trong một sát na tưởng nhớ Cung Trầm Tưởng đã viết “ở trong từng giọt sương trinh/ lập lòe vô thức đóa quỳnh cuồng thi/ ở trong hồn chữ lưu li/ tuổi thơ vũ trụ ấu thì hồng hoang”. Thi sĩ gửi thi sĩ, trong mênh mang kiếp người, có khi giản dị chỉ là “Thơ người ta giở từng trang/ tri âm ta thắp nén nhang niệm hồn”. Vâng, chỉ thế thôi, nhưng bát ngát mênh mông chia sẻ của cõi thơ mênh mông bát ngát tri âm. Thơ Đóa Quỳnh Cuồng Thi của không gian bát ngát mênh mông và thời gian mênh mông bát ngát... (NMT)
Đóa Quỳnh Cuồng Thi
CUNG TRẦM TƯỞNG
(Tưởng nhớ Bùi Giáng, thi sĩ của những thi sĩ)
Ta đi trong chữ tình ta
Thắp nhang trầm niệm đọc ra linh hồn
Còn nồng ấm nụ đời hôn
Thuở tròn trĩnh mẹ đỏ hòn máu thơ
Dẫu âm môi ấy ỡm ờ
Mà nghe tiếng gọi nứt bờ thời gian
Con yêu tiếng mẹ vô vàn
Một lời mẹ rót ra ngàn cổ thư
Nhớ này rộn rực tâm tư
Chữ thi nhân đốt hư vô lửa bùng
Si ca ta cũng cùng dòng
Vần thơ điên ném làm chùng không gian
Ngủ lề phố mở quan san
Chập chờn cố quận sương ngàn chiêm bao
Tỉnh điên điên tỉnh như nhau
Cái điên ngan ngát một mầu thơ lam*
Tỉnh khôn mãi cũng sinh nhàm
Hất tung từ ngữ người làm cuồng nhân
Mua vui cho đám nhân quần
Câu thơ ngật ngưỡng bước chân nhẹ bồng
“ở trong từng giọt máu hồng
hồn hoa phong nhã vun trồng phục sinh”**
ở trong từng giọt sương trinh
lập lòe vô thức đóa quỳnh cuồng thi
ở trong hồn chữ lưu li
tuổi thơ vũ trụ ấu thì hồng hoang
thơ người lần giở từng trang
tri âm ta thắp nén nhang niệm hồn
Minnesota, chớm thu 2018
*Bùi Giáng gọi thơ mình là thơ lam, tức thơ già lam
** Thơ Bùi Giáng làm lúc điên
Thơ như từng dòng chữ vọng lại từ hư vô lửa bùng thiêu đốt “si ca ta cũng cùng dòng/ vần thơ điên ném làm chùng không gian/ ngủ lề phố mở quan san/ chập chờn phố quân sương ngàn chiêm bao/ tỉnh điên điên tỉnh như nhau/ cái điên ngan ngát một màu thơ lam”. Có phải Bùi Giáng với thơ nguồn già lam trong một phút điên mê với những câu xuất thần như “ở trong từng giọt máu hồng/ hồn hoa phong nhã vun trồng phục sinh” thì trong một sát na tưởng nhớ Cung Trầm Tưởng đã viết “ở trong từng giọt sương trinh/ lập lòe vô thức đóa quỳnh cuồng thi/ ở trong hồn chữ lưu li/ tuổi thơ vũ trụ ấu thì hồng hoang”. Thi sĩ gửi thi sĩ, trong mênh mang kiếp người, có khi giản dị chỉ là “Thơ người ta giở từng trang/ tri âm ta thắp nén nhang niệm hồn”. Vâng, chỉ thế thôi, nhưng bát ngát mênh mông chia sẻ của cõi thơ mênh mông bát ngát tri âm. Thơ Đóa Quỳnh Cuồng Thi của không gian bát ngát mênh mông và thời gian mênh mông bát ngát... (NMT)
Đóa Quỳnh Cuồng Thi
CUNG TRẦM TƯỞNG
(Tưởng nhớ Bùi Giáng, thi sĩ của những thi sĩ)
Ta đi trong chữ tình ta
Thắp nhang trầm niệm đọc ra linh hồn
Còn nồng ấm nụ đời hôn
Thuở tròn trĩnh mẹ đỏ hòn máu thơ
Dẫu âm môi ấy ỡm ờ
Mà nghe tiếng gọi nứt bờ thời gian
Con yêu tiếng mẹ vô vàn
Một lời mẹ rót ra ngàn cổ thư
Nhớ này rộn rực tâm tư
Chữ thi nhân đốt hư vô lửa bùng
Si ca ta cũng cùng dòng
Vần thơ điên ném làm chùng không gian
Ngủ lề phố mở quan san
Chập chờn cố quận sương ngàn chiêm bao
Tỉnh điên điên tỉnh như nhau
Cái điên ngan ngát một mầu thơ lam*
Tỉnh khôn mãi cũng sinh nhàm
Hất tung từ ngữ người làm cuồng nhân
Mua vui cho đám nhân quần
Câu thơ ngật ngưỡng bước chân nhẹ bồng
“ở trong từng giọt máu hồng
hồn hoa phong nhã vun trồng phục sinh”**
ở trong từng giọt sương trinh
lập lòe vô thức đóa quỳnh cuồng thi
ở trong hồn chữ lưu li
tuổi thơ vũ trụ ấu thì hồng hoang
thơ người lần giở từng trang
tri âm ta thắp nén nhang niệm hồn
Minnesota, chớm thu 2018
*Bùi Giáng gọi thơ mình là thơ lam, tức thơ già lam
** Thơ Bùi Giáng làm lúc điên
RSS Feed